نکاتی پیرامون شخصیت علمی و اخلاقی: آیت الله العظمی میرزا حبیب الله املشی، معروف به رشتی (قدس سره الشریف)

نکاتی پیرامون شخصیت علمی و اخلاقی: آیت الله العظمی میرزا حبیب الله املشی، معروف به رشتی (قدس سره  الشریف)

#قسمت_دوم

احاطه میرزای رشتی به کلام  و حکمت اسلامی و احترام به بزرگان و اساتید علم معقول،

نکاتی پیرامون شخصیت علمی و اخلاقی: آیت الله العظمی میرزا حبیب الله املشی، معروف به رشتی (قدس سره  الشریف)

از استاد حجت الاسلام والمسلمین متقی املشی

#قسمت_دوم

احاطه به کلام  و حکمت اسلامی و احترام به بزرگان و اساتید علم معقول

نکته سوم : این بزرگوار _قدس سره الشریف _علاوه بر اینکه از بزرگان علم اصول و  فقیهی، عظیم الشأن بود که در قسمت‌های بعدی به آن خواهیم پرداخت، به کلام و حکمت اسلامی نیز احاطه داشتند و از باب نمونه، چند مورد را تقدیم می‌داریم :

1_به تصریح خودشان، محصّلِ رأی ِ محققین امامیه را در حلّ شبهه جبر بیان نموده‌اند و این کلامشان، دلالت صریح دارد به اینکه ایشان به کلام و حکمت اسلامی، تسلط دارند.

متن‌ کلامشان عبارت است :((ما ذکرنا هو محصّل ما استقرّ علیه رأی المحققین من الإمامیّة فی حلّ شبهة الجبر کأفضل المحققین الخواجة نصیر الدّین و باقر العلوم الرسمیّة المیر الدّاماد و غیرهم من حکماء الإمامیة کالفاضل القزوینی و صدر المحققین الشیرازی و یساعده العقل و الاعتبار و طریقة العقلاء)).

بدائع الافکار، میرزا حبیب الله رشتی (املشی)، موسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، چاپ اول، ص 210.

2- این بزرگوار _قدس سره الشریف _در مبحث موضوع علم اصول، بعد از اینکه   آن (موضوع علم اصول) را بیان فرمودند، عرض ذاتی در مصطلـحِ  ارباب معقول  را معنا می‌نمایند،  سپس می‌فرمایند که  صدرای ‌شیرازی و محققین دیگر بر آن تصریح فرموده‌اند.

متن‌ فرمایش ایشان عبارت است :((و الدلیل على أن المراد ما ذکرنا تصریح رؤساء فن المعقول کالصدر الشیرازی فی الأسفار و غیره من المحققین)). همان، ص28.

کلام مذکور نیز بر احاطه ایشان بر  حکمت اسلامی دلالت دارد.

3-ایشان بعد از اینکه حکم به تمانع اضداد می‌فرمایند ، کلام ابن سینا را به عنوان شاهد، ذکر می‌نمایند که عبارت است :

((و بالجملةالحکم بتمانع الأضداد ممّا لا مجال لإنکاره و فی کلام الشیخ الرئیس أیضا التصریح بتمانعها)). همان، ص377.

این کلام نیز مفید تسلط ایشان بر  حکمت اسلامی می‌باشد.

نکته چهارم : فرمایشات مذکور محقق رشتی (املشی)، دلالت صریح دارد به اینکه ایشان به بزرگان علم معقول و حکمت اسلامی، احترام قائل بودند. مثلا، خواجه نصیر الدین طوسی را أفضل المحققین، و میر داماد را باقر (شکافنده ) العلوم الرسمیّة و ملاصدرا‌‌_ قدس سرهم _را صدر المحققین می‌نامند که ذکر شد.

مفاخرگیلان